Η
σημερινή παρέμβασή μας δεν έχει την έννοια της συμφωνίας μας ή μη με τα όσα η Περιφερειακή Αρχή παρουσιάζει ως
πεπραγμένα. Φυσικά δεν αμφισβητούνται τα όσα έγιναν. Τα ερωτήματα που πρέπει να
απαντηθούν από τη σημερινή συζήτηση είναι αν τα πεπραγμένα αυτά ανταποκρίνονται
στις ανάγκες της περιοχής, αν αξιοποιήθηκε το μέγιστο εφικτό των δυνατοτήτων
που προσφέρονται στην περίοδο κρίσης που διέρχεται η χώρα μας και αν η πολιτική κατεύθυνση που
σηματοδοτούν τα πεπραγμένα αυτά υπηρετεί μια αναπτυξιακή πορεία προς όφελος της
συντριπτικής πλειοψηφίας της Ηπειρώτικης κοινωνίας.
Δεν
είναι στις προθέσεις μας να μηδενίσουμε τα πάντα στο βωμό μιας αντιπολιτευτικής
τακτικής. Καταγράφουμε στα θετικά:
Ø τις
προσπάθειες της Περιφερειακής Αρχής να μεγιστοποιηθεί η απορροφητικότητα των
πόρων του ΕΣΠΑ που σε συνδυασμό με τις γενικότερες προσπάθειες κεντρικά
επέφεραν ένα πολύ καλό αποτέλεσμα για τη χώρα. Αυτό βέβαια δεν αναιρεί την κριτική
μας για τον σχεδιασμό, τους τομείς που ενισχύθηκαν, και τον τρόπο που
επιλέχθηκαν αρκετές από τις χρηματοδοτούμενες δράσεις. Η πάγια τακτική της
Περιφερειακής Αρχής για την οποία επανειλημμένα έχουμε τοποθετηθεί στο ΠΣ έχει
αφήσει τη σφραγίδα της και στην αξιοποίηση και διαχείριση του ΕΣΠΑ. Άλλωστε,
αυτό αποτυπώνεται και στο γεγονός ότι, παρά την μεγάλη απορρόφηση των κονδυλίων
ΕΣΠΑ, η Ήπειρος εξακολουθεί να
κατατάσσεται στις πιο φτωχές Περιφέρειες της ΕΕ με την ανεργία στα ύψη.
Ø τις
προσπάθειες της Περιφερειακής Αρχής να δρομολογηθεί λύση στο πρόβλημα των
βοσκοτόπων που κατέστη εφικτή μόνο όταν η σημερινή πολιτική ηγεσία του
Υπουργείου Αγροτικής Ανάπτυξης έσκυψε με ευαισθησία και πολιτική
αποφασιστικότητα στο πρόβλημα.
Ø την
τοποθέτηση της Περιφερειακής Αρχής στο προσφυγικό πρόβλημα και τη φιλοξενία
στην περιοχή μας ενός σημαντικού αριθμού προσφύγων. Αυτό δεν αναιρεί την
εκτίμησή μας ότι θα μπορούσαν να γίνουν περισσότερα.
Χωρίς
να θέλουμε να υποβαθμίσουμε μια σειρά ενεργειών επίλυσης καθημερινών προβλημάτων,
θα θέλαμε με έμφαση να σημειώσουμε ότι
αυτό αποτέλεσε την κυρίαρχη πολιτική πρακτική της Περιφερειακής Αρχής. Ουσιαστικά
αυτή η πρακτική δεν υπηρετεί την αναπτυξιακή προοπτική της Περιοχής αλλά
υπακούει στην αναγκαιότητα αναπαραγωγής και συνέχειας στην εξουσία της
περιφέρειας της σημερινής περιφερειακής αρχής. Με την έννοια αυτή, η
πολιτική πρακτική της καθημερινότητας, ως κυρίαρχη πρακτική της Περιφερειακής
Αρχής που δήθεν λύνει προβλήματα, το μόνο που καταφέρνει είναι να προσπαθεί να
θεραπεύσει τις συνέπειες της πολιτική της και να χαρακτηρίζεται από την
απουσία και την αδυναμία εντοπισμού των κυρίαρχων προβλημάτων της περιοχής, της
πρόληψης, του σχεδιασμού και της υλοποίησης έργων αναπτυξιακής προοπτικής.
Η
πρακτική αυτή της Περιφερειακής Αρχής
για να υλοποιηθεί απαιτεί, και η πράξη το έχει αποδείξει, την
ελλειμματική δημοκρατική λειτουργία και την απαξίωση των συλλογικών οργάνων και
ιδιαίτερα του Περιφερειακού Συμβουλίου. Και
μόνο η ανάγνωση των θεμάτων των ΗΔ του ΠΣ αρκεί να πεισθεί και ο πιο δύσπιστος για
την απαράδεκτη υποβάθμιση του ΠΣ. Η πολιτική αυτή στερεί από το περιφερειακό
συμβούλιο τη δυνατότητα να συμβάλει στη χάραξη μιας αναπτυξιακής προοπτικής της
περιοχής.
Υπενθυμίζουμε ορισμένα μόνο ζητήματα που
αναδείξαμε το προηγούμενο διάστημα και που υπηρετούν την πρακτική που αναφέραμε
παραπάνω:
Ø Μια
σειρά αρμοδιοτήτων του ΠΣ μεταφερθήκαν στην επιτροπή Περιβάλλοντος με
αποτέλεσμα το ΠΣ να μην τοποθετείται ως οφείλει σε σοβαρότατα θέματα.
Ø Το
ΠΣ δεν αποφασίζει, σε αντίθεση με ότι ο νόμος ορίζει, για τα έργα που
εντάσσονται στο ΠΔΕ. Η ιεράρχηση των έργων
που είναι αρμοδιότητα του ΠΣ γίνεται παράτυπα από τον Περιφερειάρχη. Το
ΠΣ δεν ενημερώνεται καν για τα έργα που εντάσσονται στις ΣΑΕΠ030, ΣΑΕΠ530 και
ΣΑΜΠ.
Ø Το
ΠΣ έχει πλήρη άγνοια και δεν συζήτησε ποτέ για τα διακρατικά έργα που υποβάλλει
και υλοποιεί η Περιφέρεια με αποτέλεσμα σημαντικοί πόροι να διοχετεύονται σε
άυλες δράσεις.
Ø Επιλεκτική
χρηματοδότηση δήμων και μάλιστα για έργα που αρκετές φορές ούτε καν αιτούνται
οι δήμοι. Το ΠΣ αγνοεί την πραγματική διάσταση της πρακτικής αυτής.
Ø Διοχέτευση
σημαντικών πόρων στη χρήση ιδιωτικών μηχανημάτων με τρόπο που δημιουργεί σοβαρά
ερωτηματικά, τη στιγμή που με αυτούς τους πόρους θα μπορούσε να οικοδομηθεί μια
πολύ αποτελεσματική δημόσια υπηρεσία. Οι ιδεοληψίες της Περιφερειακής Αρχής
στερούν σημαντικούς πόρους από την Περιφέρεια που θα μπορούσαν να στηρίξουν
αναπτυξιακές πρωτοβουλίες και έργα.
Ø Ο
κατάλογος είναι αρκετά μακρύς. Δεν θα επεκταθούμε άλλο.
Η σημερινή Περιφερειακή Αρχή, αλλά
και ως συνέχεια της Προηγούμενης, ελέγχεται για τις τεράστιες ευθύνες της
σχετικά με:
Ø Την
μη ένταξη στο Τομεακό Πρόγραμμα ΥΜΕΠΕΡΑΑ καθοριστικών για την ανάπτυξη της
Περιοχής έργων υποδομής όπως, ο οδικός άξονας Ιωάννινα-Κακκαβιά, η σύνδεση Πρέβεζας-Ιόνιας οδού, η σύνδεση της Ε65 με
την Εγνατία κλπ. Οι προσπάθειες μετάθεσης των ευθυνών στη νέα πολιτική ηγεσία
αποτελούν απλά προσπάθεια συγκάλυψης των δικών της ευθυνών καθώς είναι γνωστό
ότι η σύνταξη του νέου ΕΣΠΑ έγινε από την προηγούμενη πολιτική ηγεσία η δε
αναθεώρησή του δεν μπορεί να γίνει πριν την ενδιάμεση αξιολόγηση.
Ø Την
υποβαθμισμένη προσέγγιση στα ζητήματα της έρευνας και της στήριξης των
ακαδημαϊκών ιδρυμάτων της περιοχής τόσο σε περιφερειακό όσο και σε εθνικό
επίπεδο όπως αυτό προκύπτει από τις προβλέψεις και τις δράσεις που έχουν
συμπεριληφθεί στο νέο ΕΣΠΑ.
Ø Την
ιδεολογική της αγκύλωση που δεν της επιτρέπει να εντοπίσει το βασικό πρόβλημα
των μικρών κλήρων και παραγωγικών μονάδων στη περιοχή μας που εκτινάσσουν το
κόστος παραγωγής στο πρωτογενή τομέα και να χρησιμοποιήσει τα χρηματοδοτικά
εργαλεία που διαθέτει για την προώθηση μικρών βιώσιμων συνεργατικών δράσεων.
Ø Την
απουσία ολοκληρωμένου σχεδίου και
μελέτης σχετικά με την περιφερειακή στρατηγική στο τομέα των ΑΠΕ.
Αποτέλεσμα της απουσίας αυτής είναι η άναρχη αδειοδότηση, οι αντιδράσεις
τοπικών φορέων, η ματαίωση επενδύσεων κλπ.
Ø Την
απουσία ενός στρατηγικού σχεδιασμού αξιοποίησης των ιδιαίτερα ποιοτικών και
μεγάλων αποθεμάτων υπόγειων και επίγειων υδάτων της περιοχής. Ο σχεδιασμός
αυτός θα πρέπει να στηρίζεται στην εκτίμηση αποθεμάτων και δυνατοτήτων άντλησης
και απόληψης. Η άναρχη αδειοδότηση μικρών Υ/Η έργων, η υπεράντληση υπόγειων
υδάτων κλπ. θα συμβάλει στην καταστροφή του περιβάλλοντος και θα υποθηκεύσει το
μέλλον του τόπου.
Ø Την
αδυναμία της να εντοπίσει ως κυρίαρχο αντιαναπτυξιακό παράγοντα την κατάσταση
και την απαρχαιωμένη χάραξη του επαρχιακού δικτύου της περιοχής. Οι
θεραπευτικές παρεμβάσεις που υιοθετεί η Περιφερειακή Αρχή μπορεί να ικανοποιούν
τις μικροπολιτικές σκοπιμότητες είναι όμως σε βάρος της ανάπτυξης της περιοχής
και του κοινωνικού συνόλου. Η αναγκαιότητα σχεδιασμού και χάραξης σύγχρονου
επαρχιακού δικτύου αποτελεί βασική προϋπόθεση για την επιτυχία της όποιας
αναπτυξιακής προσπάθειας.
Ø
Τις
αποσπασματικές της παρεμβάσεις στο οικοσύστημα της Παμβώτιδας οι οποίες, μπορεί
να βολεύουν συγκεκριμένα συμφέροντα, βρίσκονται όμως στον αντίποδα μιας
πολιτικής προστασίας της λίμνης και την ανάδειξή της σε πυρήνα οικολογικής
ανάπτυξης. Η αναγκαιότητα ολοκληρωμένης
μελέτης διαχείρισης και παρεμβάσεων στο οικοσύστημα της λίμνης δεν βρίσκεται
στις προτεραιότητες της Περιφερειακής Αρχής με αποτέλεσμα το σοβαρό αυτό
πρόβλημα να αφήνεται στον αυτόματο πιλότο των οικονομικών συμφερόντων.
Ø
Την αδυναμία της να εκτιμήσει τις διαστάσεις του προβλήματος της
αιθαλομίχλης στα Ιωάννινα η οποία, κατά την εκτίμησή μας, ήρθε για να μείνει
και να σχεδιάσει και να προτάξει παρεμβάσεις στρατηγικού χαρακτήρα για την
αντιμετώπισή του πχ. Δίκτυο κεντρικής θέρμανσης, κλπ.
Ø Την
απουσία περιφερειακής στρατηγικής στο τομέα της αντιπλημμυρικής προστασίας της
περιοχής παρά τα τεράστια προβλήματα που αναδείχθηκαν με τα πλημμυρικά
φαινόμενα δύο φορές τα τελευταία χρόνια.
Θα
μπορούσαμε να απαριθμήσουμε αρκετά ακόμη σημαντικά ζητήματα για τα οποία η
Περιφερειακή Αρχή με τη βοήθεια και του Περιφερειακού Συμβουλίου επιβάλλεται να
χαράξει στρατηγικές και να αναλάβει δράση. Οποιαδήποτε ολιγωρία θα καταδικάσει
την περιοχή να κινείται στα όρια των φτωχότερων περιοχών της ΕΕ και οι ευθύνες
τεράστιες και μη μεταβιβάσιμες.
Ως
Παράταξη έχουμε επανειλημμένα θέσει το ζήτημα να συζητήσει το ΠΣ μια σειρά
καίρια θέματα που πιστεύουμε ότι αποτελούν βασική παράμετρο στην αναπτυξιακή
προσπάθεια της περιοχής. Δυστυχώς μέχρι σήμερα δεν έχει υπάρξει καμιά
ανταπόκριση. Αδυνατούμε να καταλάβουμε
τι φοβάται η Περιφερειακή Αρχή. Έτσι και αλλιώς η πλειοψηφία είναι αυτή που
χαράζει την πολιτική της Περιφέρειας.
Παρά
την αρνητική στάση της Περιφερειακής Αρχής εμείς επιμένουμε και καταθέτουμε και
σήμερα τις προτάσεις μας τόσο για τα θέματα που πρέπει να συζητηθούν όσο και
για έργα που θεωρούμε απαραίτητα και προϋπόθεση για μια αναπτυξιακή πορεία της
περιοχής. Έτσι:
Θεωρούμε
ότι είναι επιτακτικά αναγκαίο το Περιφερειακό Συμβούλιο να προγραμματίσει στο
επόμενο διάστημα θεματικές συζητήσεις για καίρια ζητήματα όπως:
·
Δράσεις
για την άμεση ολοκλήρωση των υποδομών που χρονίζουν στον αγροτικό τομέα και
προγραμματισμός νέων υποδομών στήριξης του Πρωτογενούς Τομέα.
·
Δράσεις
για την παραγωγική διαχείριση της γης
·
Δράσεις
για την ολοκληρωμένη διαχείριση και παραγωγική αξιοποίηση του υδάτινου πλούτου
της Περιοχής
·
Δράσεις
και υποδομές για την αντιπλημμυρική προστασία τη Περιοχής
·
Ιεράρχηση
δράσεων παρέμβασης στο οδικό δίκτυο της περιοχής
·
Στρατηγική
επενδύσεων στις ανανεώσιμες πηγές ενέργειας
·
Δράσεις
για τη στήριξη και μέγιστη εφικτή αξιοποίηση του ερευνητικού και επιστημονικού
έργου των ιδρυμάτων και φορέων.
Χρησιμοποιώντας τα χρηματοδοτικά
εργαλεία που διατίθενται την περίοδο αυτή (νέο ΕΣΠΑ κλπ) θεωρούμε ότι πρέπει να
προταχθεί η χρηματοδοτική προτεραιότητα, εκτός των βασικών υποδομών που έχουν
προγραμματιστεί ή βρίσκονται στο στάδιο του σχεδιασμού, σε δράσεις που μπορούν
να συμβάλλουν αποφασιστικά στη παραγωγική ανασυγκρότηση της περιοχής.
Ενδεικτικά αναφέρουμε ορισμένες και πιστεύουμε ότι η συζήτηση των θεμάτων που
προτείνουμε στο ΠΣ θα αναδείξει ένα πλούτο ιδεών και προτάσεων που θα μπορούσε
η Περιφερειακή αρχή να αξιοποιήσει.
Ενδεικτικές προτάσεις:
1) Δράσεις στον Τομέα των
αγροτικών υποδομών και εκμεταλλεύσεων
Ø Άμεση ολοκλήρωση των αναδασμών
που βρίσκονται σε εξέλιξη και χρονίζουν.
Ø Σχεδιασμός νέων αναδασμών
και άμεση υλοποίησή τους
Ø Χρηματοδότηση κατά προτεραιότητα
των μικρών συνεργατικών σχημάτων παραγωγών κτηνοτροφικών, πτηνοτροφικών και
γεωργικών εκμεταλλεύσεων για τη διαχείριση και αξιοποίηση των αποβλήτων.
Οποιαδήποτε είσοδος ιδιωτών που δεν σχετίζονται με την παραγωγή θα επιφέρει
περαιτέρω αύξηση του κόστους αγροτικής παραγωγής και θα πλήξει καίρια τη
βιωσιμότητα των κτηνοτροφικών και γεωργικών εκμεταλλεύσεων.
Ø Χρηματοδότηση κατά προτεραιότητα
των μικρών συνεργατικών σχημάτων ΝΕΩΝ
παραγωγών
ιδιαίτερα στον κτηνοτροφικό τομέα
αλλά και ευρύτερα στον γεωργικό τομέα. Τα μικρά συνεργατικά σχήματα εκτός
από τη βιωσιμότητα των εκμεταλλεύσεων
συμβάλουν και ως κίνητρο για την δραστηριοποίηση νέων παραγωγών καθώς δημιουργούν συνθήκες καλλίτερης ποιότητας
ζωής.
Ø Χρηματοδότηση
αγροτικών υποδομών, πιθανά με τη μορφή ΣΔΙΤ που να επιτρέπει την συμμετοχή
νέων παραγωγών και την αποχώρηση υφιστάμενων,
σε περιοχές που συγκεντρώνουν μια αξιόλογη αγροτική παραγωγική
δραστηριότητα πχ αποθήκες ζωοτρόφων, προϊόντων, μηχανολογικού εξοπλισμού κλπ.
Ø Χρηματοδότηση
για τον εκσυγχρονισμό των κτηνοτροφικών μονάδων και εξασφάλισης της ενεργειακής
τους αυτοτέλειας μέσω ανανεώσιμων πηγών ενέργειας.
Ø Χρηματοδότηση κατά προτεραιότητα
των μικρών συνεργατικών σχημάτων ΝΕΩΝ
παραγωγών
στο τομέα των φαρμακευτικών και αρωματικών φυτών και άλλων δυναμικών
καλλιεργειών της περιφέρειας.
2) Δράσεις για την
ολοκληρωμένη διαχείριση και παραγωγική αξιοποίηση του υδάτινου πλούτου της
Περιοχής. Στρατηγική επενδύσεων στις ανανεώσιμες πηγές ενέργειας.
Η περιοχή της Ηπείρου δεν εντάσσεται στις
περιοχές υψηλής προτεραιότητας για επενδύσεις στο τομέα της Αιολικής ενέργειας.
Το στοιχείο αυτό σε συνδυασμό με την εκτεταμένη παραλιακή τουριστική ζώνη, τον
μεγάλο αριθμό παραδοσιακών οικισμών και των περιοχών NATURA και εθνικών δρυμών καθιστά τις
όποιες επενδυτικές πρωτοβουλίες στην αιολική ενέργεια προβληματικές. Σε
αντίθεση με αυτό:
Ø Η
αξιοποίηση των ιδιαίτερα ποιοτικών και μεγάλων αποθεμάτων υπόγειων και επίγειων
υδάτων της περιοχής επιβάλλεται να γίνει στο πλαίσιο ενός στρατηγικού
σχεδιασμού που να στηρίζεται στην εκτίμηση αποθεμάτων και δυνατοτήτων άντλησης
και απόληψης. Σήμερα οι αδειοδοτήσεις καθορίζονται με βάση τις πελατειακές
ανάγκες. Η χρηματοδότηση μιας τέτοιας μελέτης είναι επείγουσα και θα πρέπει να
αποτελέσει βασική προϋπόθεση για αποφάσεις αδειοδότησης.
Ø Η
χρηματοδότηση ήπιας αξιοποίησης του υδάτινου πλούτου για την παραγωγή Υ/Η
ενέργειας θα μπορούσε να αποτελέσει ένα δυναμικό τομέα παραγωγικής
δραστηριότητας. Βασική προϋπόθεση γι΄
αυτό αποτελεί η εκπόνηση μιας συνολικής μελέτης σε περιφερειακό επίπεδο που θα
καταγράψει τις δυνατότητες, τον τρόπο και τις προϋποθέσεις ίδρυσης μονάδων
παραγωγής Υ/Η ενέργειας. Η διασφάλιση συμμετοχής των τοπικών φορέων και
κοινοτήτων σε τέτοιες μονάδες μπορεί να προσδώσει μια σημαντική δυναμική. Η
σημερινή άναρχη αδειοδότηση και μελλοντική χρηματοδότηση θα συσσωρεύσει σύντομα
σημαντικά προβλήματα και θα συμβάλει στην υποβάθμιση του περιβάλλοντος.
Ø Χρηματοδότηση
μονάδων παραγωγής ενέργειας από βιομάζα (πορτοκάλια, απόβλητα θερμοκηπίων,
δασικά υποπροϊόντα κλπ).
Ø Χρηματοδότηση
συνεργατικών σχημάτων αξιοποίησης του γεωθερμικού πεδίου της Άρτας για
γεωργικές και οικιστικές χρήσεις.
Ø Χρηματοδότηση
για τη διερεύνηση και μελέτη του γεωθερμικού πεδίου της περιοχής της Κόνιτσας (Καβάσιλα, Αμάραντο).
Ελπίζουμε, η Περιφερειακή Αρχή να συναισθανθεί τις
τεράστιες ευθύνες της για την υποβάθμιση και απαξίωση του ΠΣ και να πάρει τις
απαιτούμενες πρωτοβουλίες.
Ιωάννινα
28/3/2016
Για
την Παράταξη «ΗΠΕΙΡΟΣ ΑΝΑΤΡΟΠΗΣ»
Βασίλης
Τσίκαρης
